بلوچیز چیست؟

بلوچیز یکی از مشهورترین انواع پنیر در دنیا است که به دلیل طعم تند، بوی خاص و رگه‌های آبی‌رنگش شناخته می‌شود. این پنیر که از شیر گاو، گوسفند یا بز تهیه می‌شود، در فرایند تولید خود توسط کپک پنی‌سیلیوم روکفورتی تخمیر می‌شود که به آن رنگ و طعم متمایزی می‌بخشد. اگر به دنبال انواع دیگر پنیرهای محبوب هستید، ۵ نوع از پرطرفدارترین پنیرها را مطالعه کنید. در این مقاله، به بررسی تاریخچه، روش تولید، انواع، فواید و کاربردهای بلوچیز خواهیم پرداخت.

تاریخچه بلوچیز

بلوچیز به عنوان یکی از قدیمی‌ترین انواع پنیر، تاریخچه‌ای طولانی دارد که به قرون وسطی برمی‌گردد. داستان‌های مختلفی در مورد منشأ آن وجود دارد، اما بسیاری از محققان معتقدند که این پنیر برای اولین بار در فرانسه و به‌ویژه در منطقه روکفور تولید شده است. طبق افسانه‌ها، چوپانی در منطقه روکفور-sur-Soulzon (در جنوب فرانسه) در هنگام صرف ناهار در غاری، متوجه شد که پنیرش در تماس با هوای غار دچار تغییراتی در طعم و ظاهر شده است. این اتفاق باعث شد که به مرور، روند تولید پنیر با استفاده از کپک‌هایی که در این غارها یافت می‌شد، شروع شود.

از آن زمان، تولید بلوچیز به کشورهای مختلف اروپا گسترش یافت. در ایتالیا، پنیر گورگونزولا و در انگلستان استیلتون به‌عنوان انواع مشهور بلوچیز شناخته شدند. این پنیرها با رنگ و طعم خاص خود، محبوبیت زیادی در سراسر دنیا پیدا کردند و به یکی از اجزای ثابت در سفره‌های غذایی تبدیل شدند. در حال حاضر، انواع مختلف بلوچیز در سراسر جهان تولید می‌شود و هر کدام ویژگی‌های منحصر به فردی دارند که آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

روش تولید بلوچیز

فرایند تولید بلوچیز یکی از پیچیده‌ترین و ویژه‌ترین روش‌ها در میان انواع پنیر است. برای ساخت این پنیر، اولین مرحله افزودن کپک پنی‌سیلیوم روکفورتی به شیر است. این کپک به عنوان عامل اصلی تخمیر عمل می‌کند و به پنیر طعم و رگه‌های آبی‌رنگ منحصر به فرد خود را می‌بخشد. پس از افزودن این کپک، شیر باید به مدت معینی گرم شود و در مرحله بعد، ماده ریزگیرنده (که به عنوان انزیم استفاده می‌شود) برای جداسازی کازئین از مایع شیر اضافه می‌شود. این فرایند باعث ایجاد لخته‌های پنیر می‌شود که پس از مدت کوتاهی قالب‌گیری و به دقت شکل‌دهی می‌شوند.

در ادامه، پنیرهای قالب‌گیری شده باید برای مدتی در مکان‌های مناسب تخمیر شوند. در این مرحله، در پنیر سوراخ‌های ریز ایجاد می‌شود تا اکسیژن به درون آن نفوذ کند. این سوراخ‌ها به رشد کپک‌ها کمک می‌کنند و در نتیجه باعث ایجاد رگه‌های آبی رنگ در داخل پنیر می‌شود. پس از این مرحله، پنیر برای مدتی در دمای کنترل‌شده نگهداری می‌شود و در طول چند هفته یا حتی ماه‌ها، به تدریج به بلوغ می‌رسد. در این مدت، طعم پنیر تندتر و قوی‌تر می‌شود و بافت آن نرم‌تر و کرمی‌تر می‌شود.

برای علاقه‌مندان به تهیه پنیر خانگی، روش‌های مختلفی برای ساخت پنیر وجود دارد. در مقاله طرز تهیه پنیر خانگی با سرکه، شیر، ماست، مایه پنیر و قرص پنیر می‌توانید به جزئیات بیشتری بپردازید.

انواع مختلف بلوچیز

1. روکفور (فرانسوی)

روکفور یکی از معروف‌ترین و معتبرترین انواع بلوچیز است که به عنوان "پادشاه بلوچیز" شناخته می‌شود. این پنیر از شیر گوسفند تهیه می‌شود و در غارهای طبیعی منطقه روکفور-sur-Soulzon در فرانسه تخمیر می‌شود. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد روکفور، استفاده از کپک طبیعی است که به طور خاص در این غارها رشد می‌کند. این پنیر دارای رگه‌های آبی مشخصی است که طعمی تند و شور به آن می‌دهد. روکفور در اروپا و سراسر دنیا محبوبیت زیادی دارد و معمولاً در کنار نان‌های با کیفیت، انگور و آجیل سرو می‌شود.

اگر به پنیرهای فرانسوی علاقه دارید، مقاله انواع پنیر فرانسوی به شما کمک خواهد کرد.

2. گورگونزولا (ایتالیایی)

گورگونزولا یکی از قدیمی‌ترین انواع بلوچیز است که از شیر گاو تهیه می‌شود و در مناطق شمالی ایتالیا، به ویژه در اطراف شهرهای گورگونزولا و میلانو تولید می‌شود. این پنیر به دو نوع تقسیم می‌شود: گورگونزولا دل‌دولچه (نرم‌تر و شیرین‌تر) و گورگونزولا پیكانت (تیزتر و شورتر). رگه‌های آبی این پنیر در اثر تخمیر با کپک مخصوص در دماهای کنترل‌شده به‌وجود می‌آید. گورگونزولا به دلیل طعم ملایم‌تر نسبت به روکفور، طرفداران زیادی دارد و معمولاً در سالادها، پاستا و پیتزا به کار می‌رود.

در صورت علاقه به انواع پنیرهای ایتالیایی مانند گورگونزولا، می‌توانید مقاله انواع پنیرهای ایتالیایی را مطالعه کنید.

3. استیلتون (انگلیسی)

استیلتون یکی از محبوب‌ترین پنیرهای آبی در انگلستان است که از شیر گاو تهیه می‌شود. این پنیر به‌طور سنتی در منطقه استیلتون انگلستان تولید می‌شود و یکی از معدود پنیرهایی است که به‌طور قانونی باید در این منطقه تولید شود تا نام "استیلتون" را داشته باشد. استیلتون به طور معمول نسبت به گورگونزولا رگه‌های آبی بیشتری دارد و طعم آن تند و شور است، ولی بافت آن کرمی و نرم است. استیلتون به‌ویژه در کنار بیسکوییت‌های ترد سرو می‌شود.

4. دانبلو (دانمارکی)

دانبلو (Danablu) یکی از انواع پنیرهای آبی است که در دانمارک تولید می‌شود و به‌طور کلی مشابه گورگونزولا است، اما طعم و بافت متفاوتی دارد. این پنیر از شیر گاو تهیه می‌شود و به‌طور معمول نرم‌تر و کرمی‌تر از دیگر انواع بلوچیز است. دانبلو دارای رگه‌های آبی بسیار ظریف است و طعمی ملایم و کمی شیرین دارد. این ویژگی باعث می‌شود که دانبلو برای کسانی که طعم تند و قوی بلوچیزهای دیگر را دوست ندارند، به یکی از پنیرهای محبوب تبدیل شود. دانبلو به‌طور معمول در کنار نان و میوه‌های تازه یا خشک شده مصرف می‌شود.

5. کابرالز (اسپانیایی)

کابرالز (Cabrales) یکی از پنیرهای آبی است که در اسپانیا تولید می‌شود و مشابه پنیرهای بلوچیز فرانسوی و ایتالیایی است، اما دارای ویژگی‌های خاص خود است. این پنیر از شیر گوسفند یا گاو تهیه می‌شود و در منطقه کابرالز اسپانیا تولید می‌گردد. پنیر کابرالز به‌طور معمول دارای رگه‌های آبی نسبتاً قوی است و طعمی تند و پیچیده دارد. این پنیر معمولاً در کنار نان‌های ترد و میوه‌های خشک شده سرو می‌شود. همچنین به دلیل بافت نرم و کرمی آن، کابرالز به‌عنوان ماده‌ای برای سس‌ها و دسرها نیز استفاده می‌شود.

فواید و ارزش غذایی بلوچیز

بلوچیز، مانند بسیاری از انواع پنیر، منبع غنی از مواد مغذی است که برای سلامت بدن مفید هستند. این پنیر سرشار از پروتئین است که به ساخت و تعمیر بافت‌های بدن کمک می‌کند. همچنین، کلسیم موجود در بلوچیز به تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها کمک می‌کند و در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان مؤثر است.

همچنین، بلوچیز حاوی مقادیر بالای ویتامین B12 است که برای تولید سلول‌های خونی و حفظ سلامت سیستم عصبی ضروری است. این پنیر همچنین منبع خوبی از فسفر است که نقش مهمی در رشد و توسعه سلول‌ها دارد و به بهبود عملکرد سیستم گوارش کمک می‌کند. برای آشنایی با سایر مزایای مصرف روزانه پنیر، مقاله ۵ مزیت مصرف روزانه پنیر را بخوانید.

با این حال، به دلیل میزان بالای چربی و نمک در بلوچیز، باید در مصرف آن احتیاط کرد و بهتر است به‌طور معتدل مصرف شود.

کاربردهای بلوچیز در آشپزی

بلوچیز به دلیل طعم خاص و منحصر به فردش در بسیاری از غذاها به‌عنوان یک عنصر اصلی یا مکمل استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای رایج آن در سالادها است، جایی که رگه‌های آبی رنگ آن طعمی تند و خاص به سالادهای سبز می‌دهد. همچنین، بلوچیز در سس‌ها به‌ویژه سس‌های کرمی و گوجه‌فرنگی به کار می‌رود تا طعمی خوشمزه و ملایم ایجاد کند.

در پیتزا نیز استفاده از بلوچیز باعث ایجاد طعمی متفاوت و لذیذ می‌شود که بسیاری از طرفداران این پنیر را جذب می‌کند. علاوه بر این، در برگرها، بلوچیز می‌تواند به‌عنوان یک طعم‌دهنده خاص و متفاوت از پنیرهای معمولی استفاده شود.

همچنین، بلوچیز به‌عنوان مزه همراه با میوه‌ها (مثل انگور و گلابی) و آجیل‌ها، طعمی متعادل و جذاب به آن‌ها می‌بخشد و یک میان‌وعده سالم و خوشمزه می‌سازد. اگر علاقه دارید بدانید که پنیر را با چه مواد غذایی نباید مصرف کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله پنیر را هرگز با این مواد غذایی نخورید! را مطالعه کنید.

نحوه نگهداری بلوچیز

برای حفظ طعم و کیفیت بلوچیز، نیاز است که این پنیر به درستی نگهداری شود تا از فساد و تغییر طعم آن جلوگیری شود. در ادامه روش‌های صحیح نگهداری بلوچیز را توضیح می‌دهیم:

• در یخچال نگهداری کنید

بلوچیز باید در دمای پایین نگهداری شود تا از رشد باکتری‌ها و کپک‌های ناخواسته جلوگیری شود. بهترین مکان برای ذخیره‌سازی این پنیر، بخش میانی یخچال است که دمای آن بین ۴-۷ درجه سانتی‌گراد باشد.

• استفاده از بسته‌بندی مناسب

برای حفظ تازگی و طعم بلوچیز، آن را باید در فویل آلومینیومی یا کاغذ مخصوص پنیر پیچید و در یک ظرف دربسته قرار دهید. این کار مانع از خشک شدن و از دست دادن طعم پنیر می‌شود.

• مراقبت از رگه‌های آبی

رگه‌های آبی در پنیر بلوچیز از ویژگی‌های اصلی آن است. باید مطمئن شوید که پنیر در ظرفی نگهداری شود که هوا به خوبی به رگه‌های آبی آن دسترسی داشته باشد. اگر پنیر را در پلاستیک کاملاً بسته‌بندی کنید، این رگه‌ها ممکن است دچار آسیب یا تغییر شوند.

• حفظ در مجاورت پنیرهای دیگر

از آنجایی که بلوچیز بوی خاص و قوی‌ای دارد، بهتر است آن را در ظرفی جداگانه از سایر پنیرها یا مواد غذایی با بوی تند نگهداری کنید تا بوی آن به سایر مواد غذایی منتقل نشود.

• مراقب تاریخ مصرف باشید

بلوچیز، مانند بسیاری از پنیرها، مدت زمان خاصی برای مصرف دارد. بهتر است پنیر را تا ۲ هفته بعد از باز کردن بسته‌بندی مصرف کنید و اگر پنیر در حال فاسد شدن است، از مصرف آن خودداری کنید.

با رعایت این نکات، می‌توانید از طعم تازه و کیفیت بالای بلوچیز بهره‌مند شوید.

سخن پایانی

بلوچیز یکی از پنیرهای خاص و محبوب جهان است که به دلیل طعم منحصربه‌فرد و ارزش غذایی بالا طرفداران زیادی دارد. اگرچه برخی افراد به دلیل بوی قوی آن از مصرفش اجتناب می‌کنند، اما خواص و کاربردهای فراوان آن در آشپزی باعث شده که جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی بسیاری از افراد داشته باشد.

سوالات متداول

1. بلوچیز چه طعمی دارد؟

بلوچیز طعمی تند، شور و کمی تیز دارد که با افزایش مدت رسیدن آن، شدت طعم بیشتر می‌شود.

2. آیا بلوچیز سالم است؟

بله، بلوچیز حاوی مواد مغذی مفیدی مانند کلسیم و پروتئین است، اما به دلیل نمک و چربی بالا، باید در حد متعادل مصرف شود.

3. چرا بلوچیز رگه‌های آبی دارد؟

این رگه‌های آبی ناشی از رشد کپک پنی‌سیلیوم روکفورتی در طول فرایند تخمیر و رسیدن پنیر است.

4. آیا بلوچیز برای همه مناسب است؟

افرادی که به لاکتوز حساسیت دارند یا فشار خون بالا دارند، باید در مصرف بلوچیز احتیاط کنند.البته درکل استفاده از پنیر ممکن است برای برخی از افراد، مانند کسانی که دیابت دارند، محدودیت‌هایی ایجاد کند. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه، مزایا و خطرات استفاده از پنیر برای افراد دیابتی را بخوانید.

5. آیا بلوچیز بوی بدی دارد؟

بلوچیز بوی خاص و تندی دارد که به دلیل فرایند تخمیر آن است. برخی افراد آن را دوست دارند، در حالی که برخی دیگر از آن اجتناب می‌کنند.